कर्णालीमा १३औं लोकवार्ता सम्मेलन हुने

कर्णालीमा १३औं लोकवार्ता सम्मेलन हुने

४९२ दिन अगाडि

|

२६ वैशाख २०८१

मातातीर्थका रोचक किंवदन्ती 

मातातीर्थका रोचक किंवदन्ती 

४९२ दिन अगाडि

|

२६ वैशाख २०८१

आर्यन धिमाल मातातीर्थको बारेमा विभिन्न रोचक किंवदन्तीहरु पनि छन् । तीमध्ये दुई किंवदन्ती यस्ता छन्– किंवदन्ती–१ धेरै वर्ष पहिले काठमाडौं उपत्यकाको पश्चिम दिशातर्फ थानकोट जाने बाटोमा पर्ने गुर्जुधारादेखि माथि पहाडको फेदीमा गाईवस्तु चराउने चौर थियो । एक दिन एउटा गोठालाले सो चौरमा फ्याँकेको रोटीको टुक्रा हरायो । उसले अचम्म मानी रोटीको अर्को टुक्रा पनि फ्याँक्यो, त्यो पनि हरायो । अरू गोठालाले पनि रोटीका टुक्रा फ्याँके । तीनमध्ये आमा जीवित हुनेले फ्याँकेका रोटी त्यहीं रही आमा नहुनेले फ्याँकेका रोटी मात्र अलप भए । कथा अनुसार पहिलो चोटि रोटी फ्याँक्नेकी आमा पनि थिइनन् । त्यो दिन वैशाख कृष्णपक्षको औंसी थियो । दोस्रो दिन भने अघिल्लो दिनको जस्तो रोटी हराएन । सो कुरा चाल पाई गाउँलेले औंसीको दिन मृत आमा त्यस ठाउँमा आई आफ्ना छोराछोरीले श्रद्धापूर्वक दिएको चिज खाँदा रहेछन् भन्ने विश्वास गरेर त्यस ठाउँमा कुण्ड बनाई ‘मातातीर्थ’ नामकरण गरियो । यसरी हरेक वर्ष आजकै दिन आमा नहुनेले त्यहाँ गई कुण्डमा नुहाएर मीठामीठा खाद्यपदार्थ चढाई मातृ दिवस मनाउन थाले र मातातीर्थ मेला लाग्न थाल्यो । किंवदन्ती–२ भगवान् विष्णुका सातौं अवतार भनिने मर्यादा पुरुषोत्तम राम वनवासका क्रममा घुम्दै मातातीर्थ आइपुगे । उनलाई अपरिचित र नौलो देखेर स्थानीयले आक्रमण गरे । फलस्वरूप राम र स्थानीय बासिन्दाका बीच घनघोर युद्ध भयो । त्यहीबेला रामकी पत्नी सीतालाई प्यास लाग्यो । पानी खोज्दा कतै नभेटिएकाले रामले गंगामाताको स्तुति गरे । तीनपटक ‘माता गंगासमो तीर्थ पिता पुष्करमेव चः’ भन्ने मन्त्रोच्चारण गरी जमिनमा वाण प्रहार गरेपछि वाण लागेको ठाउँमा पानीको कुण्ड बन्यो । त्यहाँ सीताले सारा ब्रह्माण्डको साक्षात् दर्शन पाइन् । ब्रह्माण्डको दर्शन गर्दा उनको स्वरूप कुण्डमा रहेको ढुंगामा कोरिन पुग्यो । त्यतिबेला त्यहाँ घना जंगल थियो । एकपटक गाई चराउन आएका गोठालाहरू कुण्डको नजिकै बसेर खाजा खाँदै थिए । संयोगवश एउटा गोठालो मुखमा रोटी नपर्दै कुण्ड भएतिर मात्र के गएको थियो उसले कुण्डभित्र आफ्नी आमाको दर्शन पायो । घर फर्कने बेलामा गोठालाले एक्लै फर्कन नमानेको र आमासँगै जाने इच्छा गरेकाले आमाले छोरालाई भनिन्, ‘अहिले तिमी हामीसित जान मिल्दैन । बरु मेरो दर्शन गर्न प्रत्येक वैशाख औंसीको दिन आउनू ।’ उक्त दिन हरेक आमा गुमाएका सन्तानले यही कुण्डमा आफ्नी आमाको आकृति देख्न सक्छन् भन्ने जानकारी दिएर आमाले गोठालो छोरालाई फकाई फुल्याई बिदा गरिन् । त्यति बेलादेखि हरेक वर्ष त्यहाँ मेला लाग्न थालेको किंवदन्ती छ । आमाको पवित्रस्थल भएकाले उक्त ठाउँको नाम ‘मातातीर्थ’ रहन गयो । त्यहाँ गएर शास्त्रोक्त विधिपूर्वक गरिने कर्मकाण्डबाट मृतात्माले मोक्ष पाउने तथा उक्त कार्य गर्ने सन्तानले जीवनभर सुखसन्तोष पाउने जनविश्वास रहीआएको छ ।

बागमतीमा आजदेखि तामाङ र नेपाल भाषा पनि सरकारी कामकाजको भाषा

बागमतीमा आजदेखि तामाङ र नेपाल भाषा पनि सरकारी कामकाजको भाषा

४९४ दिन अगाडि

|

२४ वैशाख २०८१

  बागमती प्रदेश सरकारले सरकारी कामकाजी भाषा ऐन कार्यान्वयन गर्ने भएको छ । आज सोमवारबाट औपचारिक रूपमा सरकारले जारी गरेको प्रदेश सरकारी कामकाजी भाषा ऐन २०८० कार्यान्वयन गर्ने भएको हो । भाषा ऐन कार्यान्वयन एक ऐतिहासिक उपलब्धि भएकाले प्रदेश सरकारले राष्ट्रिय महत्त्व दिएर खुशियालीमा सोमवार सार्वजनिक बिदासमेत घोषणा गरेको छ । गत २०८० असोज २२ मा बागमती प्रदेशसभाबाट 'प्रदेश सरकारी कामकाजको भाषा सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको ऐन, २०८०' पारित गरिएको थियो भने कार्तिक २३ गतेका दिन प्रदेश राजपत्रमा प्रकाशित भएको थियो । राजपत्रमा प्रकाशित भएको १८० औँ दिनमा ऐन कार्यान्वयनमा जाने कानुनी व्यवस्था रहेकाले सोही अनुसार वैशाख २४ (आज)बाट ऐन कार्यान्वयनको घोषणा गरिने भएको हो । उक्त ऐनले नेपाल र तामाङ भाषालाई सरकारी कामकाजी भाषाको रूपमा प्रयोग गर्ने व्यवस्था गरेको छ । नेपाल एक बहुभाषिक, बहुसांस्कृतिक, बहुधार्मिक मुलुक रहेको र सांस्कृतिक बहुलतालाई संविधानले अङ्गीकार गरेले को भाषिक-सांस्कृतिक विविधतालाई व्यवस्थापन गर्न व्यवस्था परिवर्तन भएकाले सो ऐन कार्यान्वयन जरुरी रहेको प्रदेशका संस्कृति पर्यटन तथा सहकारी मन्त्री शैलेन्द्रमान बज्राचार्यले जानकारी दिए । भाषा ऐन कार्यान्वयन घोषणा पश्चात् बागमती प्रदेश सरकार मातहत र प्रदेशका ११९ स्थानीय तहको नाम ४ भाषामा लेखिने उनले बताए । उनका अनुसार कार्यालयको बोर्ड र लेटर हेडमा नेपाली, अङ्ग्रेजी, तामाङ र नेपाल भाषामा नाम रहने छ ।  संविधानको व्यवस्थालाई व्यवहारमा कार्यान्वयन गर्न भाषा आयोगको सिफारिसमा प्रदेश सरकारले पारित गरेको 'प्रदेश सरकारी कामकाजको भाषा सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको ऐन, २०८०' जारी गरेको र सो ऐन आजबाट लागू हुने उनले बताए ।   

ठाकुरबाबा प्रज्ञा प्रतिष्ठानले खुला लोकनृत्य प्रतियोगिता गर्ने 

ठाकुरबाबा प्रज्ञा प्रतिष्ठानले खुला लोकनृत्य प्रतियोगिता गर्ने 

५०० दिन अगाडि

|

१८ वैशाख २०८१

ठाकुरबाबा प्रज्ञा प्रतिष्ठान, सैनवार, बर्दियाले आगामी जेठ १५ गते गणतन्त्र दिवसको अवसरमा खुला लोक नृत्य प्रतियोगिता आयोजना गर्ने भएको छ । प्रतिष्ठानद्वारा वैशाख ११ गते आयोजित थारु भाषा, कला, संस्कृतिको संरक्षण, सम्वद्र्धन पहिचान गोष्ठीको समीक्षा गर्दै अन्य महत्वपूर्ण निर्णय गरेको छ । प्रतिष्ठानका उपाध्यक्ष खगेन्द्र नेपालका अनुसार ठाकुरबाबा नगरपालिका अन्तर्गतका सामुदायिक बिद्यालयका शिक्षकहरूका लागि १५ लिने मादल बाजा बजाउने तालिम तथा ठाकुरबाबा प्रज्ञा प्रतिष्ठानको मुखपत्रका रुपमा पहिलो अङ्ग प्रकाशनका लागि लेख रचना आह्वान गर्ने पनि निर्णय गरिएको छ । 

थारु लेखक संघ कैलालीके अध्यक्षमे फेनसे जीतबहादुर ‘ट्रासन’

थारु लेखक संघ कैलालीके अध्यक्षमे फेनसे जीतबहादुर ‘ट्रासन’

५०९ दिन अगाडि

|

९ वैशाख २०८१

थारु लेखक संघ नेपाल कैलालीके अध्यक्षमे फेनसे जीत बहादुर चौधरी ‘ट्रासन’ छानगैल बटाँ । संघके वैशाख ८ गते शनिच्चर धनगढीमे हुइल डुसरा जिल्ला अधिवेशन ओ चौठा साधारण सभासे उहाँक अध्यक्षतामे नौ सदस्यीय कार्यसमिति सर्वसम्मत रुपमे छानगैल । संघके उपाध्यक्ष कविता चौधरी, सचिव अनिल कुश्मी, सहसचिव दिनेश चौधरी संगम ओ कोषाध्यक्षमे दुर्जन चौधरीहे चयन कैगैल बा । ओस्टक, सदस्यमे राजु चौधरी, लक्ष्मी राना, बालमोती चौधरी ओ रामु कुश्मी बटाँ ।  अधिवक्ता जोहारीलाल चौधरीके संयोजकत्वमे वसन्ती चौधरी, बाँधुराम चौधरी ३ सदस्यीय निर्वाचक मण्डल गठन हुइल रहे । अधिवक्ता जोहारीलाल चौधरी नवनियुक्त पदाधिकारीन् शपथ खवइले रहिट ।   उहिसे पहिले उद्घाटन सत्रमे बोलुइयन थारु भाषा, साहित्य, संस्कृतिके अवस्था कमजोर हुइलमे चिन्ता जनैले रहिट । कार्यक्रमके बर्का पहुना थारु लेखक संघ नेपालके केन्द्रीय अध्यक्ष डा कृष्णराज सर्वहारी थारु लोककला, भाषा संस्कृति संरक्षण कैना सक्कु जनहनके दायित्व रहल धारणा रख्लाँ । ‘थारु भाषा संस्कृति संरक्षण सम्बद्र्धन कैना सब्से बरवार जिम्मेवारी थारु समुदायके हो’, उहाँ कहला, ‘हम्रे आपन समुदायके रीति संस्कृति सम्बन्धी लेख रचना लिखके हुइठ् कि कौनो म्युजिक भिडियो, डकुमेन्ट्री बनाके हुइठ, उ सक्कु हमार जिम्मेवारी हो ।’ रानाथारु डटकमके सञ्चालक नन्दलाल राना रानाथारु लोक कला भाषा संस्कृति दिनदिने हेरैटी गैल कहलै, ‘अब्बे लावा पुस्ता पुरान संस्कृति बिस्रैटि गैल बा । यहाँसम कि अब्बे रानाथारु समुदायके लोकप्रिय टिहुवार होरीमे नाच जैना होरी नाचके लाग डंका बजुइया ओ नचुइया मनै खोज्ले नैमिल्ठै ।’ पहुरा थारु दैनिकके सम्पादक प्रेम चौधरी थारु भाषामे लेख रचना लिखुइयनके कमी होके दैनिक पत्रिका सञ्चालनमे चुनौती ठपल बटाइल रहिट । उहाँ कहलै, ‘पहिले समय सन्दर्भ अनुसार लेखकहुक्रे पत्रिकाके लाग लेख रचना लिखके पठाइट, मने कुछ बरस यहोर लिखुइया व्यक्ति फेन निस्क्रिय हुइल लागठ ।’ थारु नागरिक समाजके संयोजक दिलबहादुर चौधरी आपन रीति रिवाज छोरटि जैना, मने आनक संस्कृति अंगल्टि गैल ओरसे थारु संस्कृति लोप हुइटी गैल बटाइल रहिट । थाकस कैलालीके पूर्व कार्यवाहक सभापति माधव चौधरी लोप हुइटी रहल भाषा संस्कृतिहे बचाइक लाग युवा पुस्ता लागे पर्ना बटाइल रहिट । थारु लेखक संघ नेपालके लग अपन दिवंगत गोसिन्याके नाउँमे थारु महिला प्रतिभा सशक्तिकरण पुरस्कार स्थापना करुइया रोदन चौधरी मेडिकलके प्रोपराइटर चन्द्रसिंह चौधरी अपन स्थापना करल पुरस्कारके रकम बह्रैटि जैना प्रतिवद्धता जनैला ।  कार्यक्रममे थारु लेखक संघके आजीवन सदस्यद्वय शेखर दहित ओ सोम डेमनडौरा थारु लेखक संघ ढेर काम करलमे फेन दस्तवेजीकरणके अभाव रहल बटैलाँ । यकर बहुवर्षिय योजनाके अभाव रहल उहाँलोगनके कहाइ रहे ।  अनिल कुश्मी सञ्चालन करल कार्यक्रममे लक्ष्मी राना स्वागत कर्ले रहि । 

जुडीसितोल हे सिरुवा पावन

जुडीसितोल हे सिरुवा पावन

५१६ दिन अगाडि

|

२ वैशाख २०८१

पृष्ठभूमिः बिक्रम सम्बत साल अनुसार वैसाख १ गते लया बछर (नयाँ वर्ष) सुरु हेछै । कोचिला थारु समुदायमे यीटा दिन बिषेश रुपसे मनछै । छोटना के मुडी मे पानी द्याके आशिर्वाद देछै, जनत बोडनाके गोडा मे पानी द्याके आशिर्वाद लेवेके चलन छै । नव विवाहित जोडी सिरमोर फुल जित लदी पोखरमे जल प्रवाह करछै । सिरुवाके बारेमे बहुते झनाके जानकारी नय हवे साकछै । सेहास सिरुवा के बिषयमे यीटा लेखमे जानकारी देवेलगिन प्रयास करनिस ।  सिरुवा पावन थारु समुदायके संस्कृति छेकै । बछरके अन्तिम चैत महिनामे बहरजत्रा पुजा करछै । ग्रामतीमे गोटे बछर भोगल रोगबियाद, दुखसांघ, पीडाकष्ट सवना बहिके जो हे लया बछर मे फरे यीना रोग, दुःख, पीडा घुमी नय आवियान कहिके डिहवारनी, ग्रामथान, संसारीमाय, मलङ, कुलदेवता, पाँचोदेवीके सुमरीके धामी तान्त्रिक विधिसे चलान करिके बही देछै । वेहा दिन से आपन कुलदेवता, ग्रामथान, डिहवारनी के तीन दिन धुपदिप से सांझवाती द्याके यीटा बछरके बिदाई हे लया बछरके स्वागत करेके चलन छै । बहरजत्रा पुजाके वाद सामुहिक रुपमे कुप, इनार, डगरबाट सफा करैक । वहिने चैतके रानल वैसाखमे ख्याके चलन छै । वैसाख १ गते कादमाटी से लेढीपेढीके भौजी, गोतिया, ननद संगे हँसिमजाक करिके मनवैक । वैसाख १ गते राजाके (थानके राजा, देशके राजा) घरमे जुडीसितोल मनावैक । तकरबाद वैसाख २ गते आम मलवैया आपन घरमे जुडीसितोल मनावैक । अखने वैसाख १ गते जुडीसितोल मनावेके चलन यलैस । जुडीसितोल मनावेके विधिः थारु समुदायमे कुलदेवता के बासस्थान के सिरापाट कहछै । सिरा के अर्थ शिरस्थ (मूल) पाट के अर्थ बास हेछै । कुलदेवता बासस्थान के भनसी घर या गहवर कहछै । कुलदेवताके भनसी घरके इसानकोण मे स्थापना करछै । थारु समुदाय मे कहवी छै ‘सिरा न पाट के गोड लाग टाट के’ कहेके मतलव आपन कुलदेवता के सफामन से पुकार करला से बहुतो बिघ्नबाधा आप्सेआप सामाधान हेल बहुतो प्रमाण छै । बछरके सुरुमे घरके शिरस्थ कुलदेवताके शुद्ध लज, फुलपती, धुपदिप अर्पण करिके आशिर्वाद लेछै । आपन आपन कुलके देवी देवता फरक फरक हवे साकछै ।  तकरबाद ग्रामथान मे स्थापित दरदेवता, धामी धमियेन, हातीबन्धा (गणेश जी), बघेसरी (भवानी जी), लक्ष्मीडारी, अघोरीनाथ, डिहडिहवारनी (बास्तु), संसारी के लजफुल ढारीके आशिर्वाद लेछै । यकरवाद ग्रामतिके बयोबृद्ध या गछदार, गुरुवा धामीके पइर (गोडा) मे जलफुल ढारीके आशिर्वाद लेछै । तव घरके बयोबृद्ध, मातापिता, ककाककी, ददाभौजी के गोडामे जलढारीके आशिर्वाद लेछै । वहिने आपन से छुमीनाके मुडीमे जल द्याके जुडीसितोल कहिके आशिर्वाद देछै । जुडीसितोल हे सिरुवा के अर्थः जुडी के अर्थ जुड (ठण्डा) सितोल के अर्थ सितल (शान्ति) हेछै । बैसाख मे गर्मी धमकल रहछै सेहास जुड (जुर) पानी से मन सितल (शान्ति) हेछै । सेहास बितल बछरके पिडासे दुखित हेल मन हे गर्मीसे तमसल मनके जुडावे लगिन सितल, जुड जल ढारीके कञ्चन शरीर रहोक कहिके आशिर्वाद देवेलेवे कारण जुडीसितोल कहछै ।   बहरजत्रा पुजाके बाद लया बछरमे रोगबियाद, हैजा, फौती, दुःख कष्ट नय भोगे परोक । सुख, शान्ति, निकेकुसले कञ्चन शरीर रहोक कहिके बछरके सुरुमे (सवसे पहिना) आपन कुलदेवताके सिरापाट, ग्रामथान, मातापिता, गुरुवा, धामीके सुरुमे जलफुल ढारकरिके सिरासे आशिर्वाद लेवेके कारणसे सिरुवा कहल गेलैस ।  राजधामी गुरुवा बैसाख १ गते पाँचोदेवती (पंचहायान) हांसपोसामे के पहिना पुजा करछै। तकरबाद इटहरीमे बैसाख २ गते उतर दिसर सिरामे कचना महादेवके जाग्राम पुजा किर्तन करछै । सिरा उतरमे बैसाख ३ गते इटहरीके कचना महादेवके पुजा करलके बाद भाठी दखिन दिसरके थानमे पुजा ढारते गेलके कारणसे सिरुवा कहछै । अखने बछरके सुरु बैसाख १ गते जुडीसितोल के सिरुवा पावन के रुपमे मान्यता पेलकैस । विहाके सिरमोर (फुल) बिसर्जनः नव विवाहित जोडीके सिरमोर (फुल) विवाह के वाद जतनसे सांठीके राखछै । सिरमोरसे झरल फुलनाके समटिके जतन करे परछै । तव बैसाख १ वा २ गते जित लदी या पोखर मे बिसर्जन करे परछै । फुल बिसर्जन के बाद विवाहित जोडी पानी मे हथरीके घुङघरी, झुना, माछ या कुन चिज पहिना पकडछि कि खाली हाथ रहछै, उटासे वकर छौडा कि छौडी बच्चाके जलम अनुमान जोखना कहिके जनबिश्वास छै । झुना भटेलासे छौंडी बच्चा, घुङघरी भेटलासे छौडा बच्चा हवेके प्रवल संभावना रहछै । तकरबाद जलकुमारीके धुपदिप हे फुलघोडा चढछै । जलकुमारी से सुखमय बैबाहिक जीवन हे सन्तान के कामना करछै ।  सिरापाट (कुलदेवता) मे अर्पण विधिः आपन आपन कुलदेवता के जुडीसितोल या सिरुवामे बिशेष करिके पवित्र मनसे गोचर बिन्ति करछै । कुलदेवताके आपन पाट (स्थान) मे आसन बान्हीके बैठे लगिन गोचर बिन्ति करछै । कुलदेवता फरक फरक हेछै । मुख्य रुपमे शिवपार्वती, गयाँ (गांगो), देवी भवानी (बघेसरी), काली, बामत, गहिल, लक्ष्मी (भण्डारनी), बिसहरा (नाग), मुलदुवारमे (प्रवेशद्वार) रक्षा करेलगिन देवीके बाहान सिंह दुनु काते रहछै सेहास सिंहदुवार अपभ्रमसमे सिदुवार बोलचालमे कहछै । बहारसे नकारात्मक शक्ति घर येङनमे प्रवेशमे रोक लगावे लगिन सिदुवारीमे नरसिंह, हलुमान ठाकुर, भैरव के स्थापना करल रहछै ।  हाथगोड धोवीके एकलोटा जल भोरिके, फुलपती, धुपदिप हे पान प्रसाद चढ्याके कल जोडिके कुलदेवतासे बिन्ति गोचर अनुरोध करछै, ‘हे कुलदेवता, हे पांचोदेवी, राजा राज छोडने राज नय भेटछै देवता पाट छोडने से पाट नय रहछै । सेहास आपन राजपाट समारीके स्थीर बरिके बैठ । हमर घरगैरना, बालगोपाल, सखासग्तउन के निके कुसले राखियान । हमे मलवैया छेकिन । येंठ खेछिन झुठ बोलछिन । घडीघडी अपराध करछीन । जे जानछुन वतन्या करछुन । जे जुरलु से चढनुस । जे नय जानछुन से नय चढनुस । अधना अज्ञानी जानीके हमर गलती क्षमा करिदिहेन । तोर शरणागत छुन दया कर, दया कर, दया कर ।’ कुल देवता कि जय, पाँचोदेवती कि जय । यतन्या बिन्ति करिके लोटाके जल ढारी देछै हे गोड लागछै ।                                                                                                 लेखक रामसागर चौधरी उपसंहारः सिरुवा थारु समुदायके सांस्कृतिक धरोहर छेकी । यकर महत्व हे फाईदाके बारेमे छलफल बहस चलना जरुरी छि । थारु समुदाय सिरुवा पावनके जीवन्त राखेलगिन हर प्रयतन करोक । सिरुवा पावनमे गुलगुलिया, पुव, करिबरी, चितकोव रोटी, खिर, सोहारी औठ रकमके पकवान के मजा लिहेन । लया बछर मे बिकृतिके रुपमे प्रवेश करल जाँड, दारू मे फजुल खर्च कम करिके झैझगडासे दुर रहिके आनन्दसे मनावम । कञ्चन शरीर हे प्रफुल मन बनोक सिरुवाके हार्दिक शुभकामना । इटहरी–१२, खनार, सुनसरी

थारु भाषामा ग्रामथान गाउँपालिकाको पाठ्यक्रम तयार

थारु भाषामा ग्रामथान गाउँपालिकाको पाठ्यक्रम तयार

५२१ दिन अगाडि

|

२७ चैत २०८०

मोरङको ग्रामथान गाउँपालिकाको ‘हमर ग्रामथान’ नामक् कक्षा १ देखि ५ सम्मको  पूर्वीया थारु भाषाको पाठ्यक्रम तयार भएको छ । पाठ्यक्रम निर्माण समितिका संयोजक रामसागर चौधरीलगायतले चैत २६ गते सोमवार ग्रामथान गाउँपालिकाका कार्यवाहक अध्यक्ष गुणाबती धामी थारुलाई पाठ्यक्रम हस्तान्तरण गरेको छ ।  पाठ्यक्रम निर्माण समितिका संयोजक रामसागर चौधरी, सदस्य सचिवमा शिक्षा शाखाका अधिकृत भीमप्रसाद न्यौपाने थिए । त्यस्तै, सदस्यमा राजेश सरदार, धिरेन्द्र कुमार चौधरी, राम बिश्वास, श्रवणकुमार सुतियारका साथै बिषय विज्ञके रुपमा नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान प्राज्ञ सदस्य प्राज्ञ डा कृष्णराज सर्वहारी रहेका थिए । सो अवसरमा कार्यवाहक अध्यक्ष गुणाबती धामी थारुले पाठ्यक्रम निर्माण समितिले समयमै प्रतिवेदन बुझाएकोमा धन्यवाद दिदै आगामी शैक्षिक सत्रदेखि पुस्तक तयार गराई लागु गराउने वचववद्धता गरिन् । संयोजक रामसागर चौधरीले पाठ्यक्रम बनाउन सहयोग गर्ने सबैलाई धन्यबाद दिएका छन् ।  स्मररण रहोस् मलुराम भगत, नन्दलाल चौधरी, हरिनारायण चौधरी, रुद्रनारायण चौधरी, रामसागर चौधरी लगायतको टोलीले थारु भाषाको पाठ्यक्रम विकास खेसरा समितिमार्फत् २०४९ सालमै ‘हमर पोथी’ नामक् कक्षा १ के पाठ्यपुस्तक हौली परिवारको संयोजनमे तयार गरेको थियो । फोटोकपी गरी सो पुस्तक हाल ग्रामथान गाउँपालिकाको देवी मावि तेतरियामा केही वर्ष पठनपाठन गरिएको थियो ।